ΣΚΙΑΓΡΑΦΩΝΤΑΣ ΤΗ ΖΩΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ Γ.ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ
Γεννήθηκε το 1883 στην Κύμη της Εύβοιας και πέθανε τον Φεβρουάριο του 1962 στο Miami της Florida των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής.
Τα γυμνασιακά του χρόνια τα πέρασε στην Αθήνα. Εισήχθη στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου των Αθηνών από όπου απεφοίτησε με άριστα.
Ανήσυχος και φιλόδοξος μελέτησε Niche, Kahn, Schopenhauer, μυήθηκε στην μουσική και την ποίηση, έμαθε Γαλλικά και Γερμανικά γενικά απέκτησε μια πολύπλευρη μόρφωση και εσωτερική καλλιέργεια.
Η Γερμανία ήταν η πρώτη χώρα που τον γοήτευσε. Μαθήτευσε στους Βιολόγους-Γενετιστές Hanqeul, Weismann, Hertwig. Ήταν η εποχή της ανακάλυψης του ωαρίου των θηλαστικών και των παραγόντων μεταβίβασης της κληρονομικότητας Εργάστηκε στο Ζωολογικό Κέντρο Ερευνών του Μονάχου με αντικείμενο τον καθορισμό του φύλου και τη γονιμοποίηση των ψαριών. Συνέχισε τις έρευνες του στο Ωκεανογραφικό Μουσείο του Μονακό και στην Ville- France. Στην συνέχεια, επεσκέφθη την Αμερική, τη χώρα που έγινε η δεύτερη πατρίδα του. Άσκησε διάφορα επαγγέλματα (υπάλληλος σε κατάστημα, δημοσιογράφος σε Ελληνική εφημερίδα κ.ά.) και με δυσκολία κατάφερε να κερδίσει μια θέση στο Εργαστήριο Ανατομικής του Πανεπιστημίου Columbia και αργότερα μια άλλη θέση στο Πανεπιστήμιο Cornell της Ν. Υόρκης. Εργάστηκε σκληρά και απερίσπαστος, από κάθε άλλη δραστηριότητα.
Πειραματίσθηκε με τα ωάρια ινδικών χοιριδίων και ύστερα από χιλιάδες δυσκολίες, ανακάλυψε την ύπαρξη ενός ορισμένου γεννητικού κύκλου στα ζώα. Το μεγάλο βήμα είχε γίνει στην ορμονική κυτταρολογία. Δεν απέμενε παρά η αντίστοιχη έρευνα και στον άνθρωπο.
Εκτός όμως από τον ορμονικό προσδιορισμό του γεννητικού κύκλου των γυναικών δια των επιχρισμάτων, επεξέτεινε τις έρευνες του και σε παθολογικές καταστάσεις, ώσπου πέτυχε την πράγματι συγκλονιστική ανακάλυψη της υπάρξεως καρκινικών κυττάρων σε περιπτώσεις καρκίνου του τραχήλου της μήτρας σε επιχρίσματα.
Το 1943 δημοσιεύει τη μνημειώδη μονογραφία του «Διάγνωση του καρκίνου δια του κολπικού επιχρίσματος», στην οποία εκτός από τα χαρακτηριστικά των καρκινωματωδών κυττάρων ετονίζετο ότι και προκαρκινωματώδεις ακόμα καταστάσεις μπορούν να διευρενηθούν έγκαιρα και να θεραπευτούν.
Οι νέες δυνατότητες της μεθόδου του για την έγκαιρο διάγνωση του καρκίνου που επεκτάθηκε και εις όλα τα όργανα του ανθρωπίνου σώματος, ήταν ολοφάνερες, αν και συνάντησαν τα πρώτα εκείνα χρόνια πολλές δυσκολίες αποδοχής, από πολλούς προκατειλημμένους γιατρούς. Όμως ο Παπανικολάου περιμένει τη νίκη της αλήθειας με αισιοδοξία.
Στα 1954 αρχίζει να γράφει τον κλασσικό «Ατλαντα της Αποφολιδωτικής Κυτταρολογίας», που αποτελεί την ολοκλήρωση και την επισφράγιση του έργου του. Σε λίγα χρόνια αποσύρεται από την ενεργό δράση, αλλά τότε αρχίζει αλλεπάλληλες προσπάθειες για τη δημιουργία ενός Κυτταρολογικού Διαγνωστικού και Ερευνητικού Κέντρου, ανεπιτυχώς μεν στο Cornell και Long Island, ευτυχώς όμως με ικανοποιητικά αποτελέσματα στο Miami της Florida.
Στην Ελλάδα, δυστυχώς τα φιλόδοξα σχέδια του 1957 για ίδρυση Ινστιτούτου Παπανικολάου, δεν μπόρεσαν να πραγματοποιηθούν. Προς τιμή του Γ. Παπανικολάου ο Δήμος Κύμης ίδρυσε το 2006 το «Ινστιτούτο Γ. Ν. Παπανικολάου» με έδρα την Κύμη. Με τη λήξη του 8ου Πανελληνιου Συνεδρίου που έγινε στη Κύμη αποφασίστηκε ότι, ο εκάστοτε Πρόεδρος της «Ελληνικής Εταιρείας Κλινικής Κυτταρολογίας» και ο Πρόεδρος της «Hellenic Society of New York», θα είναι μέλη του ΔΣ του «Ινστιτούτου Γ.Ν. Παπανικολάου».
Το όλο επιστημονικό του έργο, αξιολογότατο και μέγιστης σημασίας, συμπεριλαμβάνεται σε 158 πρωτοποριακές εργασίες. Για την προσφορά του έλαβε πολλές τιμητικές διακρίσεις, στο εξωτερικό και στην Ελλάδα. Πολλά μεγάλα νοσοκομεία σε όλο τον κόσμο, φέρουν το όνομά του. Προτάθηκε μάλιστα για το βραβείο Nobel, ωστόσο παραμένει ο μεγαλύτερος, παγκοσμίως αποδεκτός, μη Νομπελίστας, ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ-ΕΡΕΥΝΗΤΗΣ.
Μετά από πρωτοβουλία του Γ. Παπανικολάου προτάθηκε η ειδικότητα της Κυτταρολογίας και ψηφίστηκε το 1962 με βάση το Βασιλικό Διάταγμα 304/1962 ΦΕΚ Α' 75/17.05.1962, ως κύρια και ανεξάρτητη ειδικότητα στην Ελλάδα.